Cơ thể đàn ông thay đổi như thế nào khi làm cha?
Updated: Jul 31, 2019
Là một nhà nhân chủng học, nghiên cứu về tình phụ tử ở con người, tại Đại Học Oxford, tôi ngày càng chống lại một niềm tin đã ăn sâu và phổ biến giữa các ông bố rằng: bởi vì cơ thể của họ không phải trải qua vô số thay đổi sinh học liên quan đến mang thai, sinh con và cho con bú, nên họ không phải là “tác nhân trực tiếp” về mặt sinh học và tâm lý học làm công việc chăm sóc như phụ nữ.
Kết quả là, họ cảm thấy thiếu tự tin và đặt câu hỏi về khả năng của bản thân với việc làm cha: Liệu họ có thể trở thành một người bố tốt? Họ sẽ gắn kết với đứa trẻ? Làm sao để biết phải phải làm gì?
Theo kinh nghiệm cá nhân và nghề nghiệp của mình, ý tưởng cho rằng đàn ông “ít được chuẩn bị” về mặt sinh học cho việc làm bố là hầu như không đúng.
Phần lớn vai trò nuôi dạy con cái không phải là bản năng đối với bất kỳ ai. (Tôi còn nhớ, bước ngoặc học biết trong những ngày đầu làm mẹ - là hiểu ra mỗi tiếng khóc của con tôi có nghĩa gì, nắm bắt việc thay tã nhanh chóng và tung hứng giữa vô số các dụng cụ cần thiết chỉ để làm nó thật tốt).
Trong khi những thay đổi sinh học mà những người bố trải qua chưa được hiểu rõ (cũng không quá kịch tính) như những người mẹ, các nhà khoa học chỉ mới bắt đầu tìm thấy rằng cả đàn ông và phụ nữ đều trải qua những thay đổi về nội tiết tố và não bộ để báo trước sự chuyển đổi quan trọng vào đời sống làm cha mẹ.
Về bản chất, làm bố là một hiện tượng sinh học giống như làm mẹ.
Hoóc môn testosterone của Bố có tham gia vào quá trình này
Testosterone, kích thích tố đặc trưng của nam giới đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi nam và ở tuổi dậy thì.
Testosterone chịu trách nhiệm phần lớn cho việc thúc đẩy người nam tìm kiếm bạn tình. Các nghiên cứu cho thấy, đàn ông có mức testosterone cao hơn có xu hướng hấp dẫn hơn với các bạn tình tiềm năng.
Nhưng để trở thành một người cha thành công, có nghĩa là tập trung vào gia đình và chống lại chiều hướng tìm kiếm một đối tác khác, các chuyên gia tin rằng, người đàn ông đã tiến hóa để một số testosterone đó bị loại đi.
Trong một nghiên cứu 5 năm tiên phong được công bố vào năm 2011, Tiến sĩ Lee Gettler, một nhà nhân chủng học người Mỹ, đã theo dõi một nhóm 624 người đàn ông từ 21 đến 26, ở Philippines, độc thân, chưa có con. Tiến sĩ Gettler thấy rằng trong khi tất cả họ đều trải qua sự suy giảm testosterone bình thường liên quan đến tuổi tác, thì trong khoảng thời gian 5 năm đó, 465 người đàn ông làm bố đã giảm testosterone đáng kể - trung bình 34% (khi đo vào ban đêm) - so với những người độc thân hay đã kết hôn còn lại.
Trên toàn cầu, sau rất nhiều cuộc nghiên cứu - bao gồm cả những phát hiện chưa được công bố của tôi ở Vương quốc Anh - đã tìm thấy kết quả tương tự, lưu ý rằng việc giảm testosterone này có thể xảy ra ngay trước hoặc sau khi sinh đứa con đầu lòng.
Trong khi chưa biết chính xác những gì thúc đẩy sự sụt giảm này, Tiến sĩ Gettler nói kết quả sơ bộ của chính ông cho thấy: sự sụt giảm càng kịch tính hơn ở những đàn ông có hành vi ‘biết chăm sóc’. Tiến sĩ Gettler nói “Chúng tôi thấy rằng ở những người mới làm bố có lượng testosterone thấp hơn sau khi em bé được sinh ra, thì thường chăm sóc và làm nhiều việc gia đình liên quan đến con cái hơn trong những tháng sau đó.”
Mặc dù các quý ông thường đón nhận thông tin về sự sụt giảm testosterone này bằng thái độ chán nản – lựa chọn làm bố là lựa chọn dẫn đến sự suy yếu, họ nghĩ - một số nghiên cứu cho rằng testosterone của một người đàn ông càng thấp, anh ta càng có khả năng giải phóng một phần thưởng quan trọng và các hormone liên kết, cụ thể là oxytocin và dopamine, khi tương tác với con của anh ấy.
Do đó, chăm sóc con bạn không chỉ tạo ra một liên kết mạnh mẽ mà còn là phần thưởng hóa học thần kinh, bao gồm cảm giác hạnh phúc, hài lòng và ấm áp - một sự đánh đổi đáng hoan nghênh.
Không chỉ có Mẹ, não Bố cũng thay đổi
Cấu trúc não bộ cũng xuất hiện những thay đổi để đảm bảo rằng những người bố thể hiện các kỹ năng chính của việc nuôi dạy con cái.
Vào năm 2014, Tiến sĩ Pilyoung Kim, Ph.D, một nhà thần kinh học phát triển tại Đại học Denver, đã đưa 16 người nam mới có con vào một máy M.R.I: một lần trong khoảng từ 2 đến 4 tuần tuổi đầu tiên của đứa bé và một lần nữa trong khoảng từ 12 đến 16 tuần.
Tiến sĩ Kim đã tìm thấy những thay đổi về não phản ánh những gì đã thấy trước đó ở những người mới làm mẹ: Một số khu vực nhất định trong các phần não liên quan đến sự gắn bó, nuôi dưỡng, đồng cảm và khả năng diễn giải và phản ứng thích hợp với hành vi của đứa bé có nhiều chất xám và trắng giữa 12 và 16 tuần hơn so với từ 2 đến 4 tuần.
Tiến sĩ Kim tin rằng việc thay đổi não bộ này phản ánh sự phát triển các kỹ năng liên quan đến việc nuôi dạy con cái - như nuôi dưỡng và hiểu nhu cầu của con bạn - và bước ngoặc học hiểu không thể tránh khỏi, mà cả người mới làm mẹ và bố phải vượt qua.
Đặc biệt, bởi vì đàn ông không trải qua các đợt tăng nội tiết tố đi kèm với việc mang thai và sinh nở, nên “học cách gắn kết tình cảm với đứa trẻ sơ sinh của họ đặc biệt là một phần quan trọng của việc trở thành một người bố”, Tiến sĩ Kim cho hay. “Những thay đổi thấy được trong não có thể hỗ trợ các ông bố dần học được kinh nghiệm trong nhiều tháng.”
Nhưng trong khi cả những người mới làm mẹ và bố cho thấy sự kích hoạt ở các vùng não liên quan đến đồng cảm và thấu hiểu trạng thái cảm xúc và ý định hành vi của đứa bé, thì một nghiên cứu năm 2012 của các nhà thần kinh học tại Đại học Bar-Ilan ở Israel cho rằng: những phần não phát sáng nhất của người bố và người mẹ là khác nhau cách ngạc nhiên.
Đối với các mẹ, những vùng gần với lõi não hơn - cho phép họ chăm sóc, nuôi dưỡng và phát hiện rủi ro - hoạt động mạnh nhất. Nhưng đối với các bố, những phần tỏa sáng nhất nằm ở bề mặt ngoài của não, nơi các chức năng nhận thức cao hơn, có ý thức hơn, như suy nghĩ, định hướng mục tiêu, lập kế hoạch và giải quyết vấn đề.
Tiến sĩ Shir Atzil, Ph.D., nhà tâm lý học tại Đại học Hebrew của Jerusalem ở Israel và là tác giả chính của nghiên cứu - cùng với Tiến sĩ Kim - , tin rằng bộ não của người bố đã thích nghi theo những cách tương, tự nhưng khác nhau, để đảm bảo rằng họ có thể gắn kết và chăm sóc đứa bé của họ, mặc dù không sinh ra chúng. Nghĩa là cả các bà mẹ và ông bố đều “biểu lộ cùng một mức độ động lực và thái độ ngang nhau với trẻ sơ sinh,” Tiến sĩ Atzil nói.
Ngoài ra, những vùng kích hoạt não khác nhau có thể phản ánh vai trò khác nhau, và sự gắn kết mạnh mẽ khác nhau nhưng bằng nhau giữa những người mẹ và ông bố. Đó là mỗi khi đứa bé chạy đến ôm mẹ lúc chúng đau, trong khi bố là người làm chúng “vui vẻ” trở lại. Nhưng bằng chứng cho thấy rằng các bà mẹ và ông bố nhận được các “phần thưởng” hoá học khác nhau cho bộ não, sau những hành vi nuôi dạy con cái nhất định. Điều này hé lộ ra những khác biệt được định sẵn.
Tiến sĩ Ruth Feldman, Ph.D., một nhà thần kinh xã hội học có trụ sở tại Israel, đã công bố một nghiên cứu về 112 bà mẹ và ông bố vào năm 2010 cho thấy đỉnh điểm oxytocin (và sự kết hợp, dopamine) xuất hiện nơi những người nữ nuôi dưỡng con cái. Ngược lại, đỉnh điểm của đàn ông là khi họ tham gia vào trò chơi đánh trận. Bởi vì bộ não của trẻ nhỏ dường như bắt chước cùng mức oxytocin như cha mẹ chúng - nghĩa là chúng sẽ nhận được một nguồn oxytocin tương tự khi chơi với bố và khi được nuôi dưỡng bởi mẹ - chúng sẽ có nhiều khả năng tham gia vào các hành vi đó lặp đi lặp lại cách cụ thể với bố mẹ, điều này rất quan trọng đối với sự phát triển của chúng. Chơi đánh trận không chỉ củng cố mối quan hệ giữa bố và con, mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển xã hội của một đứa trẻ.
Tất nhiên, có rất nhiều câu hỏi cần trả lời trong lĩnh vực tương đối mới về góc độ sinh học của việc làm bố. Sau 10 năm nghiên cứu, chúng tôi cần nhân rộng những phát hiện này trên các nhóm lớn hơn và đa dạng hơn. Nhưng nếu có cơ hội, tôi sẽ nói với những người mới làm bố rằng sự tiến hóa đã đưa họ đến với vai trò cha mẹ giống như đối với phụ nữ. Sinh học luôn hỗ trợ các bậc cha mẹ.
Tiến sĩ Anna Machin, Ph.D., là một nhà nhân chủng học tiến hóa có trụ sở tại Đại học Oxford. Cô là tác giả của “The Life of Dad: The Making of the Modern Father.”
For English: https://parenting.nytimes.com/health/fatherhood-mens-bodies